Brak porozumienia w negocjacjach nad traktatem o plastikach
Plastik to materiał, który zrewolucjonizował gospodarkę, a równocześnie stanowi jedno z największych zagrożeń dla środowiska. Jego wszechobecność, również w formie opakowań, sprawia, że problem staje się coraz bardziej uciążliwy. Od 2 lat trwają negocjacje na poziomie międzynarodowym, które mają doprowadzić do powstania traktatu ograniczającego negatywne skutki produkcji plastiku. Ostatnia sesja rozmów zakończyła się brakiem porozumienia.
Podczas piątej sesji Międzynarodowego Komitetu Negocjacyjnego w sprawie traktatu o plastikach (INC-5), która odbyła się w dniach 25 listopada – 1 grudnia br. w południowokoreańskim Pusan, nie udało się wypracować globalnego porozumienia. Wśród uczestników obrad pojawiły się poważne różnice w podejściu do tego, jak skutecznie ograniczyć produkcję plastiku i jego negatywne skutki dla środowiska. Choć większość państw opowiedziała się za ambitnymi celami, takie jak zmniejszenie produkcji plastiku czy eliminacja toksycznych chemikaliów, nie udało się osiągnąć zgody z państwami naftowymi, które blokowały postęp w negocjacjach. Mimo to, nie zabrakło optymizmu – ponad 100 krajów podzielało ambicje Unii Europejskiej w kwestii redukcji plastiku, co daje nadzieję na przyszłość.
Niszcząca Rola Plastikowych Opakowań
Plastikowe opakowania to jeden z kluczowych obszarów, w którym produkcja plastiku ma katastrofalny wpływ na środowisko. Szacuje się, że jeśli nie zmienimy podejścia do ograniczenia plastiku, produkcja tworzyw sztucznych potroi się do 2060 roku. Aż dwie trzecie odpadów z tworzyw sztucznych będą stanowić przedmioty o krótkim cyklu życia, takie jak opakowania, produkty jednorazowego użytku czy tanie tekstylia. Według danych UNEP (United Nations Environment Programme - Program Środowiskowy Organizacji Narodów Zjednoczonych) z 2021 r. globalna produkcja tworzyw sztucznych wynosi około 400 milionów ton rocznie. Szacuje się, że tylko 12% wyprodukowanych tworzyw sztucznych trafia do spalarni, a zaledwie 9% zostaje poddanych recyklingowi. Pozostała część trafia do środowiska, zanieczyszczając rzeki, oceany i gleby.
Plastik a Zdrowie Ludzkie
Oprócz niszczycielskiego wpływu na środowisko, plastik ma również poważne konsekwencje zdrowotne. Wiele substancji chemicznych zawartych w plastiku, zwłaszcza tych używanych w procesie produkcji opakowań, może przenikać do żywności i wody, co może prowadzić do poważnych chorób, takich jak nowotwory, zaburzenia hormonalne czy problemy z układem odpornościowym. Plastikowe opakowania, szczególnie te jednorazowe, stają się więc nie tylko zagrożeniem dla środowiska, ale także dla zdrowia publicznego.
Co dalej?
Negocjacje na temat traktatu w sprawie tworzyw sztucznych miały na celu stworzenie pierwszego w historii globalnego i prawnie wiążącego dokumentu, który miałby na celu rozwiązanie kryzysu związanego z plastikiem. Jednak wciąż nie udało się znaleźć porozumienia. Z jednej strony, kraje takie jak Unia Europejska, Kanada czy wiele państw Afryki i Ameryki Łacińskiej wzywają do ambitnych działań, takich jak zmniejszenie produkcji plastiku i eliminacja niebezpiecznych substancji chemicznych. Z drugiej strony, państwa naftowe, które mają silne interesy związane z przemysłem petrochemicznym, blokują wprowadzenie tak daleko idących zmian. W efekcie, proces negocjacyjny utknął w martwym punkcie, ale nadzieja na ostateczne porozumienie wciąż istnieje.
Potrzeba Skoordynowanej Działalności
Unia Europejska, która już wdraża przepisy ograniczające stosowanie plastikowych opakowań, wzywa do zaostrzenia działań globalnych. „Nasze oceany, środowisko i obywatele na całym świecie potrzebują takiego traktatu” – podkreśla komisarz ds. środowiska UE, Jessika Roswall. Negocjacje będą kontynuowane w 2025 roku, a wiele krajów już teraz wdraża własne rozwiązania, takie jak rozszerzona odpowiedzialność producenta czy zakazy stosowania niebezpiecznych substancji chemicznych w produktach z tworzyw sztucznych.
Produkcja plastiku, w tym plastikowych opakowań, to jeden z największych globalnych problemów, który wymaga natychmiastowych działań. Chociaż proces negocjacji traktatu o plastikach napotyka trudności, świat nie może sobie pozwolić na dalsze odkładanie rozwiązania tego kryzysu. Wspólne działania państw, przemysłu i obywateli mogą doprowadzić do skutecznych rozwiązań, które pozwolą na ochronę naszego środowiska i zdrowia. Plastikowe opakowania, choć wygodne, mają swoją cenę – a ta cena jest zbyt wysoka, by dalej ignorować problem.
Innowacyjne, funkcjonalne, estetyczne i przede wszystkim ekologiczne opakowania dedykowane różnym sektorom gospodarki będzie można zobaczyć podczas Targów TAROPAK.
źródło: informacja Komisji Europejskiej